dat

dat¹{{/term}}

I 〈aanwijzend voornaamwoord〉 〈bijvoeglijk〉

1 ce 〈m.〉; cet 〈m., vóór klinker of stomme h〉; cette 〈v.〉

♦voorbeelden:

1   dat kind • cet enfant

     dat land • ce pays

     dat meisje • cette fille

II 〈aanwijzend voornaamwoord〉 〈zelfstandig〉

1 [bij nadruk op de tegenstelling of bij tegenstelling]celui-là, celle-là

2 [in combinatie met être]ce

3 [in combinatie met andere werkwoord] 〈onderwerp〉 cela⇒ ça 〈lijdend voorwerp〉 le, la ⇒ 〈met nadruk〉cela, ça

4 [gevolgd door een voorzetselbepaling, meestal ingeleid door ‘van’]celui, celle

5 [gevolgd door een bijvoeglijke bijzin]ce

♦voorbeelden:

1   wil je dit boek of dat? • veux-tu ce livre-ci ou celui-là?

2   dit is de voorzitter en dat de secretaris • voici le président et voilà le secrétaire

     dat is nog eens een man • ça, c'est un homme

     wie is dat? • qui est-ce?

     ziezo, dat is dat • ça y est

3   dat doet maar! • ça fait comme chez soi!

     dat heb ik nooit gezegd • je n'ai jamais dit ça

     dat is te zeggen • cela, ça revient à dire

     nee, dat weet ik niet • ça, je ne (le) sais pas

     〈inleiding tot een verklaring, omschrijving〉 dat wil zeggen • cela veut dire

     zij heeft dat en dat gezegd • elle a dit ça et ça

4   mijn boek en dat van jullie • mon livre et le vôtre

     jouw voorstel lijkt me beter dan dat van Paul • ta proposition me semble meilleure que celle de Paul

5   zij zoeken alleen dat wat voordeel geeft • ils ne cherchent que ce qui est avantageux

¶   ik heb een broek gekocht, maar hij is niet je dat • j'ai acheté un pantalon, mais ce n'est pas tout à fait ça

III 〈betrekkelijk voornaamwoord〉

1 〈als onderwerp in de Franse bijzin〉 qui, <als lijdend voorwerp en naamwoordelijk deel van het gezegde> que, <als meewerkend voorwerp, voorafgegaan door het voorzetsel ‘à’> qui

♦voorbeelden:

1   het kind dat ik was • l'enfant que j'étais

     het kind dat ik een gulden gegeven had • l'enfant à qui j'avais donné un florin

     het voorwerp dat in de vitrine lag • l'objet qui se trouvait dans la vitrine

     het voorwerp dat Jan gevonden had • l'objet que Jean avait trouvé

————————

dat²{{/term}}

〈voegwoord〉

1 [een bijzin afhangend van een werkwoord inleidend]que

2 [omdat]parce que 〈+ aantonende wijs〉

♦voorbeelden:

1   hij beweert dat hij gelijk heeft • il prétend avoir raison

     ik denk dat hij komt • je pense qu'il viendra

2   hij is kwaad dat hij niet mee mag • il est furieux, parce qu'il ne peut pas nous accompagner

¶   de dag dat hij thuiskwam • le jour où il est rentré chez lui

     in het geval dat • au cas où 〈+ voorwaardelijke wijs〉

     de reden dat hij niet komt • la raison pour laquelle il ne vient pas

     het is tijd dat we een beslissing nemen • il est temps que nous prenions une décision

     gelopen dat hij heeft! • comme il a couru!

     dat hij leve! • qu'il vive!

     smerig dat het er was! • ce que c'était sale!

     doe het zo dat ik tevreden kan zijn • fais-le de façon que je sois content

     behalve dat • à part que

     zonder dat • sans que

     dat mij nu juist zo iets moest overkomen! • dire qu'il faut que ça m'arrive à moi!

     in plaats dat • au lieu que 〈+ aanvoegende wijs〉; au lieu de 〈+ onbepaalde wijs〉

Deens-Russisch woordenboek. 2015.